Canlılar gibi doğal taşlar da belirli bir kullanım ömrü sonunda yıpranır, ilk tazeliğindeki güzellik ve çekiciliklerini yaşlanarak kaybedebilirler. Bu da doğal taşları kullandığımız alanlarda         istenmeyen görünümlerle karşılaşmamıza yol açabilir.

​

        Öncelikle doğal taşlarda kusur denilebilecek bazı unsurların taşın kendi doğasında bulunduğunu yani doğumla, oluşum süreciyle birlikte geldiğini unutmamak gerekir. Doğal taşlar için kusur, taştaki renk ve dokusunda ortaya çıkan farklı görüntüler olarak tanımlanmaktadır. Bazı kusurlar ise, örneğin anklavlar gibi, insan yüzündeki benler benzeri, taşa ayrı bir karakter kazandırır. Doğanın işleyişi olarak düşünebilirsiniz. Her kusurun yeni bir güzelliği ortaya çıkarması…

​

        Yüzyıllarca, her türlü iklim koşullarında kaldıkları halde ilk kullanıldıklarındaki görünümlerini koruyan doğal taşlar olduğu gibi, hava kirliliği, küresel ısınmaya bağlı değişen iklim koşulları, deprem gibi doğal afetlerle görünüm ve yapıdaki performansları da bozulan örneklere rastlanmaktadır. Doğal sebeplerin yanı sıra yapay nedenlerden dolayı da doğal taşların yapılarındaki bozulmaya şahitlik edebiliriz.

 

        Bu bozulmaların en büyük nedenlerinden biri doğru taşların doğru yerlerde kullanılmamış olmasıdır. Sadece estetik kaygı göz önüne alınarak kullanılan doğal taşlar kullanım koşullarına uygun bir yapıya sahip değillerse zaman içinde bozulmaya uğrayabilmektedirler.

​

        Bir diğer başlıca bozulma neden ise maalesef insan hoyratlığıdır. Doğal taşı kullanım alanına uygun hale getirmek için kullanılan kırma, parçalama veya boyama işlemleri sırasında bilinçsizce yapılan hareketler taşın doğal yapısını bozabilmektedir.

​

        Doğal taşların yapılarındaki zamanla oluşan tahribat ve bozulma taşın görünüşünü ve sağlığını yakından ilgilendirmektedir. Bu bozulmaları engellemek veya oluştuysa onarmak için işin uzmanları tarafından bazı özel yöntemler kullanılır. Örneğin eğer doğal taş takı veya aksesuar olarak kullanılmış ve zamanla yapısı bozulduysa ‘gemolog’ adı verilen kıymetli taş bilimciler tarafından incelenmeli ve onarımı yapılmalıdır. Güneş ışığı, nem ve su gibi unsurlardan etkilenebildiği için bozulmalar sıklıkla görülmektedir. Ancak doğal taşlar hem zor ulaşım sağlandığı hem de maliyeti fazla olduğu için bozulduktan sonra işlevsiz hale gelmez. Çeşitli onarım, bakım ve temizleme işlemleri onları tekrardan kullanılabilir duruma getirebilmektedir.

​

        Doğal taşlar sadece takı ve aksesuar olarak kullanılmaz. Tarihin ilk zamanlarından beri insanoğlunun dikkatini çeken doğal taşlar inşa edilen yapıların en görkemli yerlerinde kullanılmış ve çokça tercih edilmiştir. Örneğin yakın tarihimizden Dolmabahçe Sarayı’nın büyüleyici kapısı olan Saltanat Kapısı’nın yapımında Beyaz Marmara Adası’ndan getirilen özel mermerler ve volkanik tüfler kullanılmıştır. Ancak aradan geçen zaman kapının yapısında bozulmalar yol açmıştır. Böyle bir durumda isse doğal taşların bakımı ve onarımı için restorasyon, rekonstrüksiyon, sağlamlaştırma gibi işlemler uygulanır. Eğer bunlara rağmen doğal taşların yapılarındaki bozulmaların önüne geçilemiyorsa, yapıyı korumak artık olanaksızsa kullanılan doğal taşı yerinden taşıma işlemi bile uygulanabilir.

​

        Herkes tarafından beğenilen ve özel bir yeri olan doğal taşlar kullanım alanı neresi olursa olsun bakıma ve onarıma muhtaçtır. Bu bakımların profesyonel kişiler tarafından yapılması ise yapı bütünlüğü ve sağlığı için önem arz etmektedir.

​

​