Madencilik ve müziğin iç içe geçmiş halinden oldukça çok bahsettik. Ancak bu proje madenciliğin müziğe ilham olmasının yanında bir dönüşüm hikayesini içinde barındırıyor.

       

        Fransa’nın küçük bir kasabası olan Oignies’de 150 yılı aşkın bir süredir ayakta duran kömür madeni ocağı, 20 yıldır biraz fazla bir süre önce kapandı. Ekonomiyi sürdürmek için yıllara direnen bu yapıya saygı olarak bir dönüşüm projesi düşünüldü ve mimarların aklına bu dönüşümü müzik ile sağlayabilecekleri geldi.

 

        Neden müzik diye sorabilirsiniz. Mimarların bu konuda kendi açıklamaları şöyle; “Bu yerin tarihi inanılmaz derecede gürültülüydü. İnsanlar çoğu zaman tahammül edilemez ve kulakları sağır eden makineleri ve kamyonları dinlemek zorunda kalıyorlardı. Artık gerçekten dinlemek isteyebilecekleri bir şey duyuyorlar.” Bu düşüncelerini ‘Mevcut mirastan bir görüntünün tersine çevrilmesi’ olarak da açıklamaktadırlar.

​

        Halkın dinleyebileceğinden bahsetmişken, merkezin içine girerek sanatçıların çaldığı bir müzikten bahsetmiyor mimarımız. Bu binanın kendisi de müzik çalabiliyor. Metafon adı verilen bu yapının içinde bir konser salonu var ancak onu ilginç kılan kısmı duvarları. Ahşap, metal ve camdan yapılmış bir dizi plakayı barındıran dış cephesi tüm sesi iletebilme özelliğine sahip bir çerçevedir. Bu çerçevenin içinde ise davuldan orga 24 farklı enstrüman mevcut. Enstrümanlar çerçeveye bağlı bir şekilde bulunuyor ve müzisyenler konser salonunda çaldıkça bina kendisi de çalıyor.

 

        Mimarlar, ortaya çıkardıkları bu yapının geçmişini ve geleceğini göz önünde bulundurarak bestecilerin Metafon için yeni müzikler bestelemesini istediklerini belirtiyorlar. Küçük kömür kasabasını yeniden hayata geçirebilmek için oluşturulmuş bu çalışma şehrin dokusunu da değiştirmeden dönüştürmeyi hedeflemektedir.

 

        Kömür madenlerinin oluşturduğu gürültü kirliliğinden ilham alınarak ortaya çıkan bu tasarım içerisinde konser salonunun yanı sıra ofis ve konutlar da içermektedir. Kömür madenine ait olan diğer binalar da tasarımın bir parçası olarak yeniden hayata geçirilince insanlar tarafından büyük ilgi ve beğeni odağı olmuştur.

 

        Modern mimarisi ve göz alıcı tasarımıyla görenleri kendine hayran bırakan yapı, bulunduğu ortamın kültürüne de ayak uydurmak amaçlı günlük ortam sesleri oluşturma özelliği de bulundurmaktadır. Bir kilise çanı gibi saatte bir çalması veya gün batımında çıkardığı eşsiz ses bunlara örnek olarak verilebilir. Ancak yine de ortaya çıkan bu müzik çevreyi rahatsız etmeyecek boyutta tutulmaya çalışılmıştır. 1980 metrekare alanıyla dev bir enstrümanı andıran bu yapı, bahçe planıyla da yaptığı müziğe katkı sağlamaktadır. Açık alanında bulunan şarkı söyleyen kaseler yapının mimarisi ile bütünleşmiş durumdadır. 

 

        Metafon eski kömür madenin dönüştürülerek yeniden hayata kazandırıldığı tek proje değildir. Louvre’deki eski kömür kasabası olan Lens’te de başka bir kömür madeninin sanat yoluyla kendini dönüştürmesi de çarpıcı bir örnektir.